"Wziąść w dniu dzisiejszym, tylko i wyłącznie w określonym okresie czasu i z najbardziej optymalnymi rozwiązaniami" - o językowych koszmarach można by tak bez końca...

Ale dziś wypada mówić wyjątkowo głośno, nie tylko z powodu obchodzonego 21 lutego Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego.

Jaki jest nas, Polaków stan językowej świadomości i czy, jak chciałby Ludwig Wittgenstein, "Granice mojego języka są faktycznie granicami mojego świata"?

Literaturoznawcę i dziekana Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM w Kaliszu, prof. Piotra Łuszczykiewicza, radioCENTRUM zapytało, czy z polszczyzną trzeba się dziś porządnie brać za bary?

"Nie ma rzeczy ważniejszej dla Polaka niż 'polszczyzna'. To jego ojczyzna, więc nie bez powodu prof. Miodek tak właśnie nazwał swój program. Zawsze narzekamy na stan polszczyzny. Myślę że w każdym pokoleniu i własciwie w każdych okolicznościach, nawet dużo gorszych niż te, musimy po prostu bardzo uważać na to, co się z tą polszczyzną dzieje, bo - w rzeczy samej - pewne niebezpieczeństwa zawsze na język średniej przecież społeczności czekają."

Nowomowa "czasów słusznie minionych" i język współczesnej polityki, urzędnicza nomenklatura, czy zanikająca sztuka retoryki - z jednej, a z drugiej strony nadmiar patosu i egzaltacji prowadzących do językowej śmieszności.

na fot.: prof. Piotr Łuszczykiewicz / dziekan WPA UAM w Kaliszu

Nad wszystkim tym powinna górować językowa kultura, a o nią w polszczyźnie coraz trudniej. I tu nieustająca praca dla popularyzatorów polszczyzny:

"Dwadzieścia lat temu byłem przekopnany, że to zachwaszczanie polszczyzny anglicyzmami i mowa koroporacyjna... Ale dziś to język nienawiści, hejt, zbyt lekkie i łatwe używanie języka emocjonalnego w wypowiedziach publicznych - języka wulgarnego, inwektywnego, wręcz obrażającego rozmówców.
I tutaj jest najważniejsza i największa rola dla nas - słyszących polszczyznę i tej polszczyzny słuchających; rozumiejących ją i dbających o nią, żeby tę falę hejtu i mowy nienawiści powstrzymywać.

Mówić językiem pięknym, którego nie brakuje w naszej odległej historii, jak i w naszej współczesności, bo przecież poetów i pisarzy nadal mamy świetnych."

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego upamiętnia pięciu studentów z uniwersytetu w Dhace w Bangladeszu. Młodzi ludzie zginęli w 1952 roku podczas demonstracji. Domagali się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego.

Tak czy siak, a może na opak - językiem można żonglować i można się nim dobrze bawić. Ale niech nasze językowe żarty czynią nas co najwyżej zabawnymi, nigdy śmiesznymi... Czego życzymy nie tylko ludziom słowa, ale wszystkim rodakom - bez wyjątku.