W całym kraju są ich setki, a nawet tysiące - ptaki, drobne gryzonie, ale też młode zwierzęta giną w czasie żniw. Na przełomie lipca i sierpnia na pola wyjeżdżają ciężkie maszyny, a bez pomocy człowieka bogata fauna zbóż i wysokich traw nie przeżyje.

RadioCENTRUM w rozmowie z ornitologiem i biologiem, dr. Grzegorzem Wieczorkiem pytało o szanse na ratunek:

"W niektórych regionach stosuje się przeszukiwanie łąk z dobrze wyszkolonym psem tropiącym. Odnajduje on gniazda ptaków, młode sarny, ale - niestety - to coraz rzadsze. Należałoby również kosić łąki od środka na zewnątrz, bo to pozwala zwierzynie na ucieczkę. Natomiast koszenie od zewnątrz do środka zamyka jak gdyby zwierzęta w środku i zostają one do tego ostatniego koszonego fragmentu. A tam raczej zginą."

na fot.: dr Grzegorz Wieczorek / ornitolog i nauczyciel biologii III LO w Kaliszu

Trzeba też pamiętać o porze koszenia:

"Należy pamiętać o koszeniu w dzień. Przykładowo łąki koszone np. wieczorem powodują większą śmiertelność - nawet już dorosłych ptaków, które po prostu nie uciekają, bo ciemność ogranicza możliwości ich przemieszczania się.
Takim dość spektakularnym gatunkiem gniazdującym ostatnio w naszych zbożach jest błotniak łąkowy. Dawniej gnizadował na rozległych bagnach, na ekstensywnie uprawianych łąkach, ale takie srodowiska, m.in. w wyniku postępującej suszy, coraz bardziej zanikają. Dlatego ten gatunek znalazł sobie zastępczy ekosystem, który przypomina mu dawno utracone tereny. I wybiera więc rzepak, czy zboża."

Gdy przylatuje do Polski, zboża są jeszcze bardzo niskie, dlatego w rzepaku zakłada pierwsze gnizada. Niestey błotniaka nie omijają zabójcze opryski. Gnizada są porzucane lub niszone przez maszyny. Kolejne lęgi błotniak zakłada już w zbożach i tam zabójcze są dla niego żniwa. W środku wakacji ptaki są jeszcze bardzo małe:

"Tutaj szansą jest obserwacja dorosłych ptaków siadających do gniazda i umówienie się z gospodarzem, tuż przed żniwami, na opalikowanie, ogrodzenie takiego gniazda. Można je przecież ogrodzić i wcale nie przeszkadza to ptakom, natomiast uchroni to młode będące w gnieździe przed rozproszeniem i zmiażdżeniem przez koła kombajnu. To jest w zasadzie jedyna taka dość skuteczna metoda, ale wymaga zaangażowania osób, które zechcą chronić ten - bez wątpienia - piękny gatunek..."

A warto, bo samiec jest bardzo efektowny, popielato upierzony i pięknie się prezentuje - nie tylko na wielkopolskich łąkach.

Groźne dla drobnej i małej zwierzyny jest też koszenie kukurydzy. "Szeroko rozstawione noże maszyn często ucinają kończyny sarnom i dzikom. Kukurydza jest roślinnością ciemną i wysoką; ucieczka jest w zasadzie niemożliwa" - dodaje dr Grzegorz Wieczorek.

Doceniając walory otaczającej nas przyrody, pomyślmy, na ile możemy w nią zaingerować i oby z pożytkiem dla jednych i drugich.