Trzy lata zajmie stworzenie lapidarium na terenie zniszczonego starego cmentarza żydowskiego w Kaliszu — konkretnie na fragmencie, które po wojnie zamieniono na boisko służące podopiecznym nieistniejącego już Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego usytuowanego przy ulicy Handlowej. Przez 22 lata Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu oraz władze Kalisza próbowały dojść do porozumienia w sprawie gruntu, ugodę podpisano w ubiegłym roku. Zgodnie z nią przy Nowym Świecie powstanie lapidarium.

"Tak samo jak my nie chcielibyśmy by nasze miejsca kultu, pamięci i cmentarze były niszczone, tak musimy tutaj zachować kulturę, żeby również upamiętnić to miejsce i nie niszczyć go tak jak to było wcześniej. Należy pamiętać, że jako miejsce kultu pamięci nie wolno nam ingerować w grunt. To jest najistotniejsza uwaga więc wszelkie prace, które realizujemy, musimy uzgadniać z Gminą Wyznaniową Żydowską. Zrobiliśmy pierwszy zakres prac. Zgodnie z wydanymi decyzjami konserwatora zabytków zostały usunięte suche drzewa, natomiast część drzew decyzją Gminy pozostała i one nadal będą tutaj rosnąć. Teren został uprzątnięty z odpadów, zostało zlikwidowane boisko, zniknęły ławki i bramki, które zostały wycięte równo z gruntem. Przede wszystkim trzeba pamiętać o tym miejscu jak o cmentarzu" - powiedział radiuCENTRUM Paweł Bąkowski, naczelnik Wydział Gospodarki Komunalnej i Środowiska Urzędu Miasta Kalisza.

na fot.: Paweł Bąkowski

Teren całego zniszczonego w czasie II wony światowej cmentarza został wpisany do rejestru zabytków — także część, na której obecnie stoją bloki. Oznacza to, że wszystkie prace budowlane w tej część miasta będą musiały odbywać się po zezwoleniu i pod dozorem konserwatora.

"Ważne jest, by mieszkańcy dowiedzieli się, że ten teren ma statut cmentarza. Dlatego powstała tablica, Na tej tablicy jest kod QR, który umożliwia pozyskanie informacji na temat tego cmentarza, w związku z tym, że tablica jest na terenie zamkniętym, przygotowaliśmy tablice i one zostaną zamontowane w kilku miejscach ogrodzenia, tak by osoby przechodzące obok i zainteresowane tematem mogły się o cmentarzu dowiedzieć więcej" - dodał radiuCENTRUM Zbigniew Judasz z Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Kalisza.

na fot.: Zbigniew Judasz

Prace na terenie cmentarza będą odbywać się etapami. Zgodnie z planem na Nowy Świat wrócą macewy wykorzystane w czasie wojny przez Niemców m.in. do brukowania ulic oraz wzmacniania brzegów odnóży Prosny. Część z nich udało się ocalić. Obecnie składowane są na cmentarzu przy ul. Podmiejskiej.

fot. kalisz.info.pl

Stary Cmentarz Żydowski w Kaliszu — najstarsza taka nekropolia w Polsce, powstał w latach 80. XIII w. Funkcje grzebalne pełnił do wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji hitlerowskiej macewy z likwidowanej sukcesywnie nekropolii posłużyły m.in. do umocnienia skarpy rzecznej Kanału Rypinkowskiego.