"Calisiana rozproszone w archiwach polskich (1945-1989)" - to tytuł konferencji popularno-naukowej, która odbyła się w piątek w kaliskim ratuszu. Jej organizatorem - z finansową pomocą Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych - było Archiwum Państwowe w Kaliszu. Ideą przedsięwzięcia było przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat materiałów archiwalnych dotyczących Kalisza, wytworzonych po 1945 r., a przechowywanych w archiwach poza Kaliszem.

Pokłosiem konferencji jest wydawnictwo, które pozwoliło zebrać źródła wiedzy na temat Kalisza z czasów powojennych i odpowiednio je upowszechnić. Będzie to przyczynek do badań nad historią Kalisza w trudnych dla mieszkańców grodu nad Prosną latach komunizmu.

"Materiały o Kaliszu znajdują się w różnych archiwach na terenie całego kraju. Książka ułatwi pracę regionalistom i naukowcom" - powiedziała Radiu Centrum Grażyna Schlender, dyrektor kaliskiego Archiwum Państwowego:

"Z tej publikacji dowiedzą się gdzie się udać żeby np. napisać historię żołnierzy wyklętych ziemi kaliskiej. Wiemy, że pod względem najwięcej źródeł na ten temat jest w Archiwum Wojskowym w Oleśnicy. Ale dokumenty na ten temat znajdują się także w oddziale IPN w Poznaniu, Wrocławiu i Archiwum Centralnym w Warszawie".

na fot. pierwszy od lewej: Antoni Pietkiewicz - legenda kaliskiego podziemia opozycyjnego i przewodniczący pierwszego NSZZ Solidarność w latach 1980-1984

"Cała dokumentacja dotycząca trudnych lat 40-ych i 50-ych została przejęta przez IPN, w naszym archiwum w Oleśnicy została tylko taka resztka materiałów. Temat jest trudny (tytuł referatu: "Żołnierze Wyklęci" ziemi kaliskiej w aktach Archiwum Wojskowego w Oleśnicy (Archiwum Wojskowe w Oleśnicy), bo źródeł jest mało. Sporo ludzi, którzy mogą potwierdzić jakieś fakty, po prostu odchodzi. Ja tym tematem zajmuję się od dawna, interesuję się tym, ale wystąpienie przygotowywałem kilka miesięcy" - powiedział Radiu Centrum starszy archiwista Łukasz Trznadel, z Archiwum Wojskowego w Oleśnicy.

"Archiwum kaliskie jest jednym z najdynamiczniejszych ośrodków archiwalnych w Polsce, pod względem naukowym, edukacyjnym. Zbiory kaliskie, dotyczące samego miasta i regionu znajdują się w różnych miejscach w Polsce. Wiedza, gdzie one się znajdują, czego dotyczą, jest podstawą do tego by prowadzić badania naukowe dotyczące historii miasta i regionu. Bez tej wiedzy nie będzie można naukowo opracowywać i w pełni przekazywać historii Kalisza" - dodał Ryszard Wojtkowski zastępca naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych.

Do współpracy w opracowaniu publikacji zaproszeni zostali archiwiści z Archiwum Sejmu i Senatu RP, sieci archiwów państwowych, archiwów wojskowych, oraz Instytutu Pamięci Narodowej.

W konferencji udział wzięli także uczniowie II LO im. T.Kościuszki w Kaliszu. Na co dzień to właśnie ta szkoła współpracuje z łódzkim oddziałem IPN.

Partnerem medialny wydarzenia było Radio Centrum 106.4

Wygłoszone referaty naukowe:

1. Źródła do dziejów Kalisza w zasobie Archiwum Akt Nowych (lata 1945 - 1989) (AAN)- Włodzimierz Janowski
2. "Żołnierze Wyklęci" ziemi kaliskiej w aktach Archiwum Wojskowego w Oleśnicy (Archiwum Wojskowe w Oleśnicy) - Łukasz Trznadel
3. Stan i ruch akt archiwalnych Służby Bezpieczeństwa Wydziału "C" KW MO/WUSW w Kaliszu w latach 1976-1989 na podstawie materiałów zachowanych w archiwum IPN w Warszawie (IPN Warszawa) - dr Stanisław Koller
4. Calisiana w archiwum IPN w Warszawie (IPN Warszawa) - Paweł Tomasik
5. Źródła do dziejów Kalisza po 1945 r., przechowywane w zasobie Narodowego Archiwum Cyfrowego (NAC) - Katarzyna Kalisz
6. Źródła do dziejów NSZZ „Solidarność” w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu - Piotr Falkowski

7. Materiały Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu - Grzegorz Waliś
8. Materiały źródłowe do dziejów miasta Kalisza i powiatu kaliskiego po 1945 r. w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu (AP w Poznaniu) - Zofia Wojciechowska
9. Powojenna dokumentacja kaliska przechowywana w poznańskim Oddziale IPN (IPN Poznań) - Piotr Orzechowski
10. Akta Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Kaliszu w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi (IPN Łódź) - Robert Rabiega

Komitetu Honorowy konferencji:

• prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Łukasz Kamiński
• naczelny dyrektor Archiwów Państwowych prof. dr hab. Władysław Stępniak
• marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak
• prezydent Kalisza Grzegorz Sapiński
• senator RP wybrany w pierwszych wolnych wyborach w Polsce w 1989 r. prof. dr hab. Jerzy Pietrzak
• pierwszy wojewoda kaliski w wolnej Polsce Antoni Pietkiewicz

* * *

Co przykre, próżno było też szukać na konferencji któregoś z prezydentów miasta czy miejskich rajców. Wyjątkiem był radny Dariusz Grodziński z PO, a przecież w związku z przedstawioną na konferencji dogłębną analizą antyobywatelskiej i antypolskiej działalności komunistycznej Służby Bezpieczeństwa w Kaliszu, "zrozumiały" wydaje się brak zaintesowania tematem tylko jednego radnego - Krzysztofa Ścisłego - byłego funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa w randze kapitana, który obecnie zasiada w Radzie Miejskiej Kalisza, dzięki startowi w wyborach z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej w roku 2014, a zawodowo redaguje gazetę 7 Dni Kalisza.

W jak diabolicznym tempie narastała aktywność miejscowych SB-ków, świadczy wyraźnie zestawienie rozrastających się akty, dokumentujących ochoczą służbę kaliskich funkcjonaruszy Służby Bezpieczeństwa i ich szpicli w dziele gnębienia kaliszan, zawarte w publikacji:

Dodatkowo nie pociesza fakt, że funkcjonariusze tej tajnej, komunistycznej milicji w byłym województwie kaliskim zdołali zniszczyć (?) ukryć 98% teczek personalnych swoich donosicieli. Dziś wielu z nich być może chodzi między nami, piastując z podniesionymi głowami kluczowe role społeczne, polityczne czy biznesowe...

Dla porównania w Piotrkowie Trybunalskim udało się uratować ok. 70% tych dokumentów. W byłym sieradzkim ok. 30%.

Władze Kalisza przedstawiły wyniki audytu przeprowadzonego w Wydziale Budownictwa, Urbanistyki i Architektury Urzędu Miejskiego w Kaliszu. "Była to pierwsza od kilkunastu lat kontrola w tym wydziale. Stwierdzono 20 poważnych nieprawidłowości, a w latach 2004-2014 całkowity brak kontroli władz miasta nad planami przestrzennymi" - powiedzieli Radiu Centrum podczas piątkowej konferencji prasowej prezydent Kalisza, Grzegorz Sapiński i wiceprezydent, Piotr Kościelny:

"Były robione plany, gdzie zostały częściowo płacone pieniądze wykonawcom. Te sprawy są niedokończone i nigdy nie zostaną wprowadzone w życie. Czyli pieniądze publiczne były wydawane niecelowo, a to podstawa przestrzegania ustawy o finansach publicznych. Zatwierdzano uchwały, które nie mają poparcia w dokumentach" - mówił Grzegorz Sapiński. Jak dodał Piotr Kościelny, " ujawniono nieprawidłowości związane z nieprzestrzeganiem przepisów prawa. Przede wszystkim poprzednia władza nie wywiązywała się z obowiązków, które nakłada ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Radzie Miejskiej nie przedstawiano odpowiednich dokumentów i analiz, co jest ustawowym obowiązkiem".

od lewej: A. Plichta, G. Sapiński, P. Kościelny

Prezydenci odnieśli się również do zarzutów dotyczących złej sytuacji i atmosfery w Wydziale Budownictwa, Urbanistyki i Architektury. Jak zapewnił Piotr Kościelny, nie jest prawdą, że inwestorzy czekają w nieskończoność na uzyskanie pozwoleń na budowę. Dodał, że wnioski rozpatrywane są w terminie, a 95% decyzji o pozwolenie na budowę wydział wydaje jako pozytywne. Do listopada tego roku wydano ich 475.

Prezydenci skrytykowali również Studium Uwarunkowania Rozwoju Miasta z roku 2009. Przewidywało ono 17 terenów pod obiekty handlowe wielkopowierzchniowe powyżej 2000 metrów kwadratowych. Jak zapowiedział Piotr Kościelny, nie dopuszczą do zrobienia z Kalisza "miasta hipermarketów". Wiadomo, że planowane obiekty handlowe nie powstaną przy ul. Wrocławskiej i Podmiejskiej, a przy ul. Młynarskiej obiekt będzie dwukrotnie mniejszy niż wynikało z założeń. "My tę wojnę z marketami wygramy dla mieszkańców" - dodał wiceprezydent.

* * *

Tu automatycznie pojawiają się pytania, komentarze i opinie.

Skąd zatem zbiorowe protesty środowiska architektów i inwestorów, o których nie tak dawno informowało Radio Centrum 106.4? Skąd negatywna ocena mechanizmów działania wydziału przez niedawno powołanego, a już zwolnionego, architekta miejskiego Kalisza?

Tego na konferencji nie wyjaśniono.

Podobnie jak wszystkich realnych powodów dla których w mieście nie powstają nowe sklepy wielkopowierzchniowe, bo biorąc pod uwagę, że wg pamięci byłej już naczelnik wydziału Elżbiety Kowalskiej, w roku 2014 nie było żadnego nowego postępowania w sprawie budowy jakiegokolwiek nowego marketu w Kaliszu, to efektu nie należy upatrywać w "zasługach" prezydentów - urzędników, a w przemyślanych decyzjach inwestorów, tracących zainteresowanie Kaliszem w tym zakresie.

Nie przedstawiono też jakichkolwiek bieżących alternatyw inwestycyjnych dla Kalisza w zamian za handel wielkopowierzchniowy z którymi wiceprezydent Kościelny jest w stanie "wojny" (w imieniu tłumów zapełniających codziennie wszystkie markety i galerie Kalisza).

Nie wyjaśniono też powodu skutecznego zapewnienia braku konkurencji dla już istniejących w Kaliszu sklepów dużych sieci handlowych, poprzez "wojnę" z ich potencjalnymi rywalami o klienta (na czym ten ostatni traci, jako konsument, który przepłaca).

Podobnie jak nie wyjawiono sensu urzędowych prób regulacji handlu detalicznego w dobie wszechobecnych i stałe rosnących możliwości dokonywania łatwych i tanich zakupów w Internecie.

Itd, itd...

Ponadto krytykowane przez obecnego prezydenta Grzegorza Sapińskiego studium zagospodarowania było, we wspomnianym przez niego roku 2009, przyjęte przez Radę Miejską jednogłośnie. Tak więc głosowali za jego przyjęciem: ówczesny prominentny działacz i radny Platformy Obywatelskiej - G.Sapiński oraz obecny przewodniczący Rady Miejskiej - koalicyjny kolega prkezydenta - Andrzej Plichta z PiS.

Jak to wszystko możliwe? Panie prezydencie?

Centrum Interwencji w Kaliszu włącza się w kolejną Międzynarodową Kampanię "16 Dni Akcji Przeciw Przemocy Ze Względu na Płeć". Będzie się odbywać od 25 listopada do 10 grudnia. Kaliski CIK w czasie jej trwania podejmuje różnorodne działania mające na celu eliminowanie wszelkich form przemocy ze względu na płeć. Będą spotkania w szkołach i z podopiecznymi. CIK 26 i 27 listopada zorganizuje także II naukową konferencję - "Podnieśmy kurtynę przemocy..."; jej współorganizatorami są: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu, Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu i Akademia Obrony Narodowej w Warszawie.

Celem konferencji jest omówienie problematyki z obszaru przeciwdziałania przemocy w rodzinie i interwencji kryzysowej oraz wymiana dobrych praktyk instytucji realizujących powyższe zadania w wymiarze lokalnym oraz krajowym. Ta konferencja to także wsparcie dla nas" - powiedziała Radiu Centrum Elżbieta Marczyńska, szefowa kaliskiego CIK-u:

"My, wszyscy pomagacze, jesteśmy gąbką wchłaniającą ludzkie problemy. A my tylko jesteśmy ludźmi. Mamy też swoje problemy, mniejsze i większe. Nie jesteśmy ani siłaczkami, ani siłaczami, potrzebujemy różnych narzędzi. A im więcej wsparcia w naszej pracy, tym lepiej. Potrzebujemy spojrzenia na nasza pracę z innej perspektywy. Muszę wiedzieć, czy to, co robię dla mojej podopiecznej, jest wystarczające, czy zrobiłam wszystko, jak należy, a może gdzieś przedobrzyłam. Oko superwizora jest bardzo ważne w naszej pracy".

na fot.: Elżbieta Marczyńska

W tematykę konferencji wplata się również 15–lecie działalności Centrum Interwencji Kryzysowej w Kaliszu.

Podczas całej kampanii, w ciągu dwóch tygodni pracownicy kaliskiego CIK-u zaplanowali także spotkania w różnych placówkach, np. w szpitalu, domu pomocy społecznej czy biurze świadczeń rodzinnych. Będą rozmawiać z odwiedzającymi te miejsca, mówić o znaczeniu CIK-u i pomocy, jaką niesie. Urzędnicy poprowadzą też specjalistyczne warsztaty dla uczniów klas 1-3 w kaliskich szkołach.

W ramach kampanii na antenie Radia Centrum 106,4 odbędzie się specjalny konkurs dotyczący zagadnień przemocy i równości.