Wybory samorządowe w pigułce - miniporadnik wyborczy specjalnie dla słuchaczy Radia Centrum przygotował Wojciech Vogt - komisarz wyborczy w Kaliszu. O tym jak głosować i dlaczego każdy, nawet pojedynczy głos w wyborach samorządowych jest szczególnie ważny, słuchacze Radia Centrum mieli okazję posłuchać podczas piątkowej Maglownicy, której gościem był właśnie Wojciech Vogt.
Wybory samorządowe – 16 listopada 2014
Od dnia 1 stycznia 1999 roku obowiązuje w Polsce trójszczeblowa struktura samorządu terytorialnego:
1.samorząd gminy,
2.samorząd powiatowy,
3.samorząd wojewódzki.
Wyróżniamy dwa organy jednostek samorządu:
1.organy stanowiące:
- rada gminy,
- rada powiatu,
- sejmik województwa.
2.Organy wykonawcze:
- wójt, burmistrz, prezydent,
- zarząd powiatu wraz ze starostą (zarząd powiatu wybiera rada powiatu),
- zarząd województwa z marszałkiem województwa (zarząd województw wybiera sejmik województwa).
Wybory samorządowe są:
1. powszechne – mogą w nich wziąć udział wszyscy uprawnieni pełnoletni obywatele,
2. równe – każdy wyborca dysponuje jednakowa liczba głosów (równość formalna) o jednakowej wadze i znaczeniu (równość materialna),
3. bezpośrednie – wyborca w drodze głosowania sam decyduje o wyborze organu,
4. tajne – głosowanie jest anonimowe, kartę do urn wrzuca się osobiście.
Są to wybory proporcjonalne i większościowe.
Większościowe:
1. do rad gminy ( z wyłączeniem miasta na prawach powiatu) – art. 415 k.w.,
2. wójta, burmistrza i prezydenta miasta – art. 473 § 1 k.w.,
Proporcjonalne:
1. do rad gminy w miastach na prawach powiatu,
2. do rad powiatu,
3. do sejmiku wojewódzkiego.
Kogo wybieramy:
1. radnych do rady miasta,
2. radnych do sejmiku wojewódzkiego,
3. prezydenta, wójta, burmistrza.
Kto może wybierać (czynne prawo wyborcze, prawo wybierania).
W wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego prawo wybierania ma (art.10 k.w.):
rady gminy – obywatel Polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy,
rady powiatu i sejmiku wojewódzkiego – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze odpowiednio tego powiatu i województwa
W wyborach wójta danej gminy – osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy.
Nie ma prawa wybierania osoba:
1. pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,
2. pozbawiona prawa wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
3. ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.
Nie można się dopisać do spisu wyborców w obwodzie głosowania gdzie się czasowo przebywa. Nie można otrzymać zaświadczenia do głosowania. Są to wybory związane z domicylem – zamieszkaniem.
Głosowanie
Głosowanie trwa od 7 do 21.
Na karcie do głosowania znajdują się listy wyborcze.
1.Karta do rady miasta – kolor biały.
2.Karta do sejmiku województwa – kolor niebieski.
3.Karta na prezydenta – kolor różowy.
4.Karta do rady powiatu – kolor żółty.
Głosować można tylko na jedną listę kandydatów stawiając na karcie do głosowania znak „ X „ w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego kandydata z tej listy – do rady i do sejmiku.
Głosować można tylko na jednego kandydata – na prezydenta.
Cisza wyborcza
Trwanie: w dniu głosowania i 24 godziny przed tym dniem.
Polega na zakazie prowadzenia agitacji wyborczej w jakiejkolwiek formie, zwoływania zgromadzeń, manifestacji, pochodów, przemówień oraz emitowania materiałów wyborczych.
Sankcje:
za łamanie ciszy wyborczej grozi kara grzywny od 50 zł do 5000 złotych, jest to wykroczenie
podawanie w tym czasie wyników przedwyborczych i sondaży grozi karą grzywny od 500 000 do 1 000 000 złotych.
Można natomiast:
- można podawać informacje o frekwencji podaną przez PKW,
pokazywać osoby kandydujące w wyborach podczas oddawania głosu ale bez ich agitacji,
- można zachęcać do głosowania, ale bez agitacji,
- można pokazywać jak głosować,
- mogą wisieć materiał wcześniej zawieszone i wcześniej zamieszczone na stronie internetowej,
Uwaga! Materiały na pojazdach w ruchu powinny być usunięte.
Wyniki głosowania – poznamy po sporządzeniu protokołu głosowania w obwodzie.
Wyniki wyborów – po zliczeniu wyników głosowania.
Za wybranego na wójta, burmistrza, prezydenta uważa się kandydata, który w głosowaniu otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów.
Głosowanie ponowne – 14 dni po pierwszym głosowaniu.
W ponownym głosowaniu bierze udział dwóch kandydatów z największą liczbą otrzymanych głosów.
Wygrywa ten, który otrzymał większą liczbę ważnie oddanych głosów.
Gdy równa liczba głosów decyduje przewaga w większej liczbie obwodów głosowania. Jeśli to jest równe losowanie przez gminną komisje wyborczą.
===========================================================================
Przypominamy, że w czasie ciszy wyborczej obowiązuje zakaz agitacji, również poprzez wpisywanie komentarzy na forach internetowych, czy pod wiadomościami w internetowych serwisach informacyjnych. Każdy kto złamie zakaz, musi się liczyć z odpowiedzialnością karną. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami to autor komentarza/opinii odpowiada osobiście za opublikowany wpis, który łamie prawo.
